حسن نقاشی؛ مستندساز در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس ضمن بیان اینکه مستند «خشت و خورشید» در رابطه با زندگی ملا ابوهادی ندوشنی، معمار یزدی است که در دوره قاجار می زیسته، اظهار داشت: این شخصیت در دوره قاجار که اشراف قجری تلاش بر ساخت تکایایی می کردند که زبانزد باشد، در جغرافیای کویر حسینیه هایی متکی بر معماری منحصر بفرد و ویژه کویر ساخته است. این مستند تلاشی برای معرفی این شخصیت، میزان نفوذ آثار او بر زندگی مردم، اینکه چه میزان از بناهای وی به عنوان یادگار دوره قاجار باقی مانده و شناخت مردم نسبت به وی است.

وی در رابطه با ویژگی های آثار ملا ابوهادی ندوشنی، عنوان کرد: ملا ابوهادی این تکیه ها را به گونه ای ساخته است که در زمان های غیر از ایام سوگواری مردم می توانستد از آن به عنوان پناهگاهی در مقابل هجوم راهزنان و قشون حکومتی استفاده کنند که همین مسئله موجب ویژه بودن سبک معماری وی شده است.

نقاشی با بیان اینکه مستند «خشت و خورشید» محصول گروه مستند شبکه چهارم سیما است، ادامه داد: این مستند به تهیه کنندگی محمدرضا دزفولی در قالب مجموعه برنامه «راسخون» تولید شده است، که هم اکنون در مرحله تدوین قرار دارد. برنامه «راسخون» در رابطه با پرتره هایی است که به نوعی با محرم و تعزیه ارتباط دارند، این سومین همکاری من با این برنامه است.

این مستند ساز افزود: فرهنگ تعزیه و محرم در ایران پیچیدگی زیادی دارد که نشانه های آن را در معماری، فرهنگ منطقه ای، اشعار و... می توان یافت. محرم تنها به آیین سوگواری چند روزه، نوحه خوانی، و سینه زنی محدود نمی شود، به همین علت نوع نگاه برنامه راسخون موجب راغب شدن من به همکاری مجدد و ساخت مستند «خشت و خورشید» شد.

نقاشی در رابطه با آثار به جا مانده از این معمار دوره قاجار تصریح کرد: ملا ابوهادی ندوشنی، ۶ حسینیه در کویر ساخته است و هنگامی که مشغول ساخت هفتمین بنا بوده است، فوت می کند که در واقع وی خوابی نیز در رابطه با مرگ خود می بیند و اعلام می کند که نمی تواند هفتمین حسینیه را به پایان برساند. پس از فوت او پسرش ملا حسن هفتمین حسینه را به پایان می رساند. خاطره جالب من از دوران فیلمبرداری این مستند یافتن یکی از اعضای خانواده ملا هادی بود که وی آرامگاه ملاهادی را که تنها یک خشت بود را به ما نشان داد.

این مستند ساز خاطر نشان کرد: در طول ساخت این مستند حسن بابایی؛ باستان شناس به عنوان کارشناس ما را همراهی کرد که البته وی پیش از ساخت این مستند تحقیقاتی را در رابطه با زندگی و آثار ملا ابوهادی انجام داده و تلاش هایی را برای ثبت آثار وی انجام داده است.

گفتنی است که مستند «خشت و خورشید» به نویسندگی، کارگردانی و تدوین حسن نقاش در ۳۰ دقیقه تولید شده است. از دیگر عوامل این مستند می توان به تصویربرداران؛  مسعود قادری و جاوید مهریزی زاده/ صدا بردار؛ احمد صراف یزدی/ صداگذار؛ مینامشهدی مهدی، اشاره کرد.